RESTful vs. GraphQL: Bạn nên chọn cái nào?

Chào mọi người! Dù bạn là một lập trình viên kỳ cựu hay chỉ mới bắt đầu, chắc hẳn bạn đã nghe nói về RESTful APIs và GraphQL. Cả hai đều rất tuyệt vời, nhưng chúng giống như pizza và taco – đều ngon cả, nhưng tùy vào tình huống mà bạn sẽ thích cái này hơn cái kia. Hãy cùng phân tích nhé!

Phong cách API: Góc nhìn toàn cầu

API là xương sống của các ứng dụng hiện đại, giúp kết nối các hệ thống và tạo điều kiện cho giao tiếp trơn tru. Trong nhiều năm qua, nhiều phong cách API khác nhau đã xuất hiện, mỗi loại có điểm mạnh và trường hợp sử dụng riêng. Hôm nay, chúng ta sẽ đi sâu vào hai phong cách phổ biến nhất: RESTful API và GraphQL. Hãy khám phá xem chúng hoạt động như thế nào và cái nào phù hợp hơn với dự án tiếp theo của bạn!

RESTful là gì?

REST (Representational State Transfer) là "bậc tiền bối" của API. Nó đã tồn tại từ rất lâu và là lựa chọn phổ biến của hầu hết các lập trình viên. Đây là cách nó hoạt động:

Cách hoạt động:

Bạn gửi yêu cầu đến các endpoint cụ thể (như /users hoặc /posts) để lấy dữ liệu. Mỗi endpoint trả về một tập dữ liệu cố định.

Ưu điểm:

• Đơn giản, dễ hiểu.
• Hoạt động tốt với caching (tăng tốc độ).
• Phù hợp cho các ứng dụng nhỏ đến trung bình.

Nhược điểm:

• Có thể bị over-fetching hoặc under-fetching dữ liệu (lấy dư hoặc thiếu dữ liệu cần thiết).
• Dễ trở nên lộn xộn nếu có quá nhiều endpoint.

Ví dụ:

GET /users/123

Kết quả trả về:

{
  "id": 123,
  "name": "John Doe",
  "email": "john@example.com"
}

GraphQL là gì?

GraphQL là "người mới ngầu lòi" trong thế giới API. Nó giống như một quầy buffet, bạn gọi món gì thì nhận đúng món đó, không thừa, không thiếu.

Cách hoạt động:

Bạn gửi một truy vấn (query) đến một endpoint duy nhất, và nó trả về đúng dữ liệu mà bạn yêu cầu.

Ưu điểm:

• Không bị over-fetching hay under-fetching, bạn chỉ nhận đúng dữ liệu bạn cần.
• Một endpoint duy nhất để xử lý tất cả (không còn cảnh spaghetti endpoint).
• Hoàn hảo cho các ứng dụng phức tạp với nhiều mối quan hệ giữa dữ liệu.

Nhược điểm:

• Độ phức tạp cao hơn (query có thể trở nên khó viết).
• Caching không đơn giản như REST.

Ví dụ:

query {
  user(id: 123) {
    name
    email
  }
}

Kết quả trả về:

{
  "user": {
    "name": "John Doe",
    "email": "john@example.com"
  }
}

Khi nào nên dùng RESTful?

• Ứng dụng đơn giản: Nếu app của bạn không quá phức tạp và không cần truy vấn dữ liệu động, REST là lựa chọn lý tưởng.
• Caching quan trọng: REST hoạt động rất tốt với HTTP caching, giúp tăng tốc khi xử lý dữ liệu tĩnh.
• Đội nhóm đã quen với REST: Nếu cả team đã quen với REST, thì không cần thay đổi nếu không thực sự cần thiết.

Khi nào nên dùng GraphQL?

• Ứng dụng phức tạp: Nếu app có nhiều dữ liệu lồng nhau và nhiều mối quan hệ, GraphQL sẽ tỏa sáng.
• Cần sự linh hoạt: GraphQL cho phép client yêu cầu chính xác dữ liệu họ cần, rất phù hợp với ứng dụng có yêu cầu động.
• Xây dựng API hiện đại: Nếu bạn đang bắt đầu từ đầu và muốn API có khả năng mở rộng trong tương lai, GraphQL là một lựa chọn vững chắc.

So sánh RESTful vs. GraphQL

Vậy bạn nên chọn cái nào?

☕ Câu trả lời là: tùy vào tình huống.

✅ Nếu bạn đang xây dựng một ứng dụng đơn giản hoặc làm việc với team đã quen REST, hãy chọn RESTful. Nó đáng tin cậy, dễ dùng và hoàn thành công việc tốt.

✅ Nếu bạn cần xử lý dữ liệu phức tạp hoặc muốn sự linh hoạt tối đa, hãy dùng GraphQL. Nó hiện đại, tối ưu và cho bạn toàn quyền kiểm soát.

Cuối cùng, cả hai đều là công cụ tuyệt vời trong hộp đồ nghề của lập trình viên. Điều quan trọng là chọn cái phù hợp nhất với dự án (và phong cách của bạn).